İş Analizi ve Norm Kadro Çalışmalarının Önemi
Günümüzde iş yaşamını şekillendiren; ekonomik, sosyal, kültürel, hukuksal, politik tüm çevreler çok hızlı değişiyor. Bu değişimin etkileri olumlu olabildiği gibi bazen de çok olumsuz olabiliyor. Nitekim gerek küresel ve gerekse bizsel nedenlerle ülkemizde art arda ortaya çıkan ekonomik krizler herkesi derinden etkilediği gibi, özellikle işletmeleri durgunluğa itti. Görüldüğü gibi değişim süreci, makro ve mikro çerçevede çalışma ortamı ve ilişki biçimlerinin yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir.
İşletmelerin değişen duruma ayak uydurabilmeleri ve içine düştükleri durgunluktan biran önce kurtulabilmeleri için amaçlarını yeniden gözden geçirmeleri ve buna göre organizasyonlarını şekillendirmeleri bir zorunluluk haline gelmektedir.
Böyle durumlarda, işletmelerde hem verimliliği artırmak ve hem de çalışanlara daha uygun bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla, iş analizi ve norm kadro temel bir yönetim tekniği olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle “insan” kavramının günümüz modern yönetim felsefelerinin temel unsuru, bir işletmenin sahip olduğu en değerli kaynağın da insan kaynakları olduğu düşünüldüğünde, iş analizi ve norm kadro çalışmalarının işletmeler için ne denli önemli olduğu görülmektedir.
İş değerlendirme, işlerin ayrıntılı analiz ve tanımlarını yaparak; aralarındaki önem ve güçlüklere, fark ve benzerliklere göre işleri değerlendiren bir yöntemdir. Norm kadro ise benzer nitelikteki görevlerden oluşan ve iş analizi yöntemleri kullanılarak sınıflandırılan işlerin yürütülmesine imkân sağlayan, standart çalışan sayılarının belirlendiği yapı olarak ifade edilmektedir. Buna göre iş analizi yoluyla, işletmelerin amaçlarını gerçekleştirmek için yapacakları işler/görevler tanımlanmakta ve sınıflandırılmakta, norm kadro ile de iş yüküne ve görevin özelliğine bağlı olarak her bir iş ya da görev sınıfında yer alan faaliyetleri yerine getirecek standart çalışan sayıları belirlenmektedir.
Hiç kuşkusuz uzun vadede işletmelerin başarısı, iyi bir düzenleme ve kadrolama ile birlikte, bu düzenlemelerin gereklerine göre yürütülecek uygulamalara bağlı bulunmaktadır. Çünkü iş analizi ve norm kadro çalışmalarının işletmeler için sağlayacağı bir dizi yararları bulunmaktadır. Bu yararlar;
· İş gereklerine uygun niteliklerde elemanın bulunup işe alınması,
· Mevcut ya da yeni işe alınacak elemanların iş gereklerine uygun şekilde yetiştirilmesi,
· Çalışanların eğitim ihtiyacının saptanması,
· Çalışan performanslarının değerlendirilmesi,
· Çalışanların kademe ilerleme ve derece yükseltilmesinin, liyakat sistemi kurallarına uygun yapılması,
· Çalışanların tüm personel işlemlerinin etkinlikle yürütülmesi,
· Çalışanlar hakkında alınacak kararlar için gerekli verilerin hızlı ve güvenilir şekilde hazırlanması,
· Çalışanlar arasındaki anlaşmazlıkları ortadan kaldırma ve ortak amaçlara dönük uyumlu bir çalışma ortamı oluşturulması ve geliştirilmesi şeklinde ifade edilebilir.
Mustafa ÖNCER